Δευτέρα 6 Φεβρουαρίου 2012

Πατρινό καρναβάλι ~ Μια πόλη μια ιστορία!



Πατρινό Καρναβάλι, το άρμα του βασιλιά το 2003


Το Πατρινό καρναβάλι είναι η μεγαλύτερη αποκριάτικη εκδήλωση στην Ελλάδα. Μετρά 180 χρόνια ιστορίας. Οι εκδηλώσεις αρχίζουν στις 17 Ιανουαρίου και διαρκούν μέχρι την Καθαρή Δευτέρα. Το καρναβάλι της Πάτρας δεν είναι μόνο μια συγκεκριμένη εκδήλωση αλλά ένα σύνολο εκδηλώσεων που περιλαμβάνουν χορούς, παρελάσεις, κυνήγι κρυμμένου θησαυρού, καρναβάλι των μικρών κ.ά. Κορυφώνεται το τελευταίο Σαββατοκύριακο της Αποκριάς με τη νυχτερινή ποδαράτη παρέλαση των πληρωμάτων του Σαββάτου, τη φαντασμαγορική μεγάλη Παρέλαση αρμάτων και πληρωμάτων της Κυριακής και τέλος το τελετουργικό κάψιμο του βασιλιά καρνάβαλου στο μώλο της Αγίου Νικολάου στο λιμάνι της Πάτρας. Χαρακτηριστικές αρχές του είναι ο αυθορμητισμός, ο αυτοσχεδιασμός, η πηγαία έμπνευση και ο εθελοντισμός.

 Ιστορία

Οι περισσότερες απόψεις συγλίνουν στο ότι αφετηρία του Πατρινού Καρναβαλιού υπήρξε ο πρώτος αποκριάτικος χορός μετά την απελευθέρωση, που δόθηκε το 1829 στην οικία του εμπόρου Μωρέττη. Όμως το καρναβάλι, όπως και οι περισσότερες αποκριάτικες εκδηλώσεις στη Μεσόγειο και τα Βαλκάνια συνδέονται με αρχαίες παγανιστικές εκδηλώσεις και ιεροτελεστίες, όπως αυτές προς τιμή του Διονύσου. Μέσα στην καρδιά του χειμώνα, οι πιστοί με ειδικές γιορτές επικαλούνται τη θεότητα, η οποία ξαναγεννιέται για να φέρει και πάλι την Άνοιξη. Για να γυρίσουμε στη σύγχρονη περίοδο, ρόλο στην δημιουργία του Πατρινού Καρναβαλιού φέρονται να είχαν και οι γαλλικές δυνάμεις του στρατηγού Μαιζών, οι οποίες στάθμευαν στην πόλη μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους. Θεωρείται δηλαδή ότι μετέφεραν τα αποκριάτικα έθιμα της πατρίδας τους και τον καρναβαλικό τρόπο διασκέδασης τον οποίο προσέλαβαν οι ντόπιοι. Καθοριστική συνεισφορά στην εξέλιξη του θεσμού θεωρείται πως είχαν οι Επτανήσιοι, οι οποίοι συνέρρευσαν στην Πάτρα μετά την ένωση των Ιονίων Νήσων με την Ελλάδα το 1864. Πιστεύεται ότι με το κέφι τους, την ευρηματική τους διάθεση και τη ζωντάνια τους οι νησιώτες έδωσαν άλλο χρώμα στις αποκριάτικες διασκεδάσεις στην Πάτρα, που λάμβαναν τότε χώρα σε ταβέρνες και καφενεία. Επιπλέον, η ίδια η θέση της πόλης με την αυξανόμενη ακμή του λιμανιού της και τις συχνές επαφές με τη Δύση και ιδίως με την Ιταλία, με τα περίφημα καρναβάλια της όπως αυτό της Βενετίας συνέβαλαν με τα χρόνια στη διαμόρφωση του καρναβαλιού ώστε ακόμα και σήμερα να διαθέτει αρκετά μεσογειακά και δυτικότροπα χαρακτηριστικά. Στη συνέχεια και ως συνέπεια της ευμάρειας της πόλης στα τέλη του 19ου αιώνα οι καρναβαλικές εκδηλώσεις παίρνουν πιο σταθερά χαρακτηριστικά. Η εμφάνιση των πρώτων καρναβαλικών αρμάτων τοποθετείται χρονικά στη δεκαετία του 1870. Αξίζει να σημειωθεί πως τα άρματα τότε ήταν αποκλειστικά κατασκευές ιδιωτών, μόνο αργότερα ανέλαβε ο Δήμος Πατρέων έναν μεγάλο αριθμό κατασκευών. Στην ίδια δεκαετία, το 1872 οικοδομείται με συνεισφορές πλούσιων σταφιδεμπόρων το Θέατρο "Απόλλων" και φιλοξενεί αποκριάτικους χορούς, όπως ακριβώς και σήμερα, που συνεχίζει να έχει κεντρικό ρόλο στις καρναβαλικές εκδηλώσεις. Το 1880 την ημέρα του Αγίου Αντωνίου κάνουν την εμφάνισή τους οι πρώτες μπούλες (ομάδες μεταμφιεσμένων που τριγυρίζουν στις γειτονιές και με χιουμοριστική διάθεση κάνουν πλάκα σε φίλους, γνωστούς αλλά και άγνωστους). Το έθιμο αυτό τείνει στις μέρες μας να εκλείψει. Όπως μαρτυρεί ο ιστορικός του Πατρινού Καρναβαλιού Νίκος Πολίτης την εποχή της Μπελ Επόκ διοργανώνονται ωραία καρναβάλια όπως τις χρονιές 1900, 1907, 1909 με τη συμμετοχή για πρώτη φορά ατόμων κάθε κοινωνικής τάξης και καταγωγής. Την εποχή εκείνη τοποθετείται και η εμφάνιση του εθίμου του αυγοπολέμου με κερινά αυγά γεμάτα κομφετί (κατασκευασμένα σε ειδικές μηχανές) τα οποία έριχναν οι καρναβαλιστές από τα μπαλκόνια. Αν και το έθιμο αυτό έχει εξαφανιστεί σήμερα, θεωρείται πως αποτελεί πρόδρομο του σοκολατοπόλεμου. Την αμέσως επόμενη δεκαετία τα πράγματα δεν είναι ευνοϊκά για το καρναβάλι, οι συνεχείς πόλεμοι και συγκρούσεις (Βαλκανικοί πόλεμοι, Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, Εθνικός Διχασμός, Μικρασιατική εκστρατεία)στέλνουν τους άνδρες στο μέτωπο και φέρνουν στην πόλη οικονομική στενότητα και δυστυχία. Στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια η κατάσταση δεν βελτιώνεται αισθητά, μόνο σποραδικές εκδηλώσεις μαρτυρούν την έλευση του Καρναβαλιού. Προφανή εξαίρεση αποτελούν τα εντυπωσιακότατα και ωραιότατα καρναβάλια των ετών 1938 και 1939. Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και ο συνακόλουθος εμφύλιος θα φέρουν μια δεκαετή αναγκαστική διακοπή. Στις αρχές της δεκαετίας του 1950 γίνονται οι πρώτες διστακτικές σκέψεις για αναβίωση του καρναβαλιού. Οι πλέον απαισιόδοξοι προεξοφλούν την αποτυχία: "τίποτα δεν θα είναι όπως παλιά". Κι όμως το καρναβάλι ξαναγεννιέται. Οι πρωτοπόροι μουσικοί όμιλοι "Ορφέας" και "Πατραϊκή Μαντολινάτα" έχουν τα ηνία της προσπάθειας [1]. Το πατρινό καρναβάλι επιστρέφει στις ζωές των πατρινών αλλά και όλων των Ελλήνων, ιδίως όμως όσων είχαν την οικονομική δυνατότητα (κυρίως εύποροι Αθηναίοι) να ταξιδέψουν στην Πάτρα για να συμμετάσχουν στο καρναβάλι, όπως και στα περίφημα μπουρμπούλια. Την ίδια περίοδο ο κινηματογραφικός φακός αποτυπώνει στιγμιότυπα του καρναβαλιού σε ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου. Ακόμα πιο ιστορικές σκηνές βέβαια υπάρχουν και σε ιστορικά προπολεμικά επίκαιρα. To 1956 το καρναβάλι γίνεται στόχος επιθέσεων χριστιανικών [2] και άλλων ηθικιστικών οργανώσεων, που παραπληροφορημένες καταφθάνουν στην Πάτρα από άλλες περιοχές της Ελλάδας μεσούντος του καρναβαλιού για να καταγγείλουν όργια, διαφθορά, "σόδομα και γόμορα" αλλά εμποδίζονται από την αστυνομία [3]. Οι εντελώς ανυπόστατες κατηγορίες συναντούν την αδιαφορία ή την ενόχληση των Πατρινών και των επισκεπτών του καρναβαλιού. Είναι χαρακτηριστικό πως η τοπική εκκλησία δεν συμμερίζεται τις απόψεις των ταραξιών αφού γνωρίζει πως το καρναβάλι είναι μια εντελώς αθώα ψυχαγωγική εκδήλωση. Ακόμα, την ίδια εποχή σε ορισμένες περοπτώσεις επιβάλλεται άνωθεν λογοκρισία σε ορισμένες καρναβαλικές κατασκευές των οποίων το καυστικό πνεύμα έθιγε τα κακώς κείμενα. Τέλος το 1964 χρονιά θανάτου του βασιλιά Παύλου το Καρναβάλι θα ματαιωθεί. Οι λιγοστές παραφωνίες με κανέναν τρόπο δεν σκιάζουν τη μεγαλοπρέπεια του καρναβαλιού το οποίο γνωρίζει πια μέγιστη πανελλαδική καταξίωση ενώ προσελκύει και το βλέμμα ορισμένων διεθνών ΜΜΕ. Το 1966 το καρναβάλι τίθεται σε νέες βάσεις. Ο δημοσιογράφος Νίκος Μαστοράκης φέρνει στην Πάτρα το Κυνήγι του Κρυμμένου Θησαυρού στο οποίο παίρνουν μέρος 94 Πατρινοί και επισκέπτες με τα αυτοκίνητα τους. Πρώτη νικήτρια αναδεικνύεται η ομάδα ενός φίλου του καρναβαλιού από τη Θεσσαλονίκη, του Άλκη Στέα ο οποίος θα δεχτεί να παρουσιάσει το παιχνίδι την επόμενη χρονιά. Έτσι, ο αείμνηστος πια Στέας γίνεται για δεκαετίες ο θρυλικός παρουσιαστής του καρναβαλιού το οποίο μπαίνει σε κάθε ελληνικό σπίτι από τις τηλεοπτικές συχνότητες της ΕΡΤ. Εκφράσεις του όπως "η καρναβαλούπολη της Ελλάδας", για την Πάτρα και "συνεχίστε να χορεύετε" προς τους καρναβαλιστές θα μείνουν ιστορικές. Το 1974 ξεκινά η σύγχρονη φάση του καρναβαλιού, οι καρναβαλιστές πείθονται να εγκαταλείψουν τα αυτοκίνητά τους και να παρελάσουν πεζή στους δρόμους (ως τότε μόνο τα άρματα παρήλαυναν). Το θέαμα κορυφώνεται, το καρναβάλι γιγαντώνεται και η Πάτρα κατακλύζεται από εκατοντάδες χιλιάδες επισκέπτες.


Διοργανωτής


Ο τζίτζικας, έμβλημα του Πατρινού Καρναβαλιού 1997


Ψυχή του καρναβαλιού αποτελούν οι δεκάδες χιλιάδες καρναβαλιστές Πατρινές, Πατρινοί, επισκέπτες και φίλοι του Πατρινού Καρναβαλιού άνθρωποι κάθε ηλικίας οι οποίοι συμμετέχουν αυθόρμητα στις καρναβαλικές εκδηλώσεις τόσο στις επίσημες όσο και σε εκατοντάδες άλλες ανεπίσημες όπως αποκριάτικοι χοροί, μπαλ μασκέ και γλέντια σε σπίτια, γειτονιές, κλάμπ, καφέ, εστιατόρια κτλ. Ωστόσο, τις τελευταίες δεκαετίες ένα μεγάλο μέρος της διοργάνωσης αναλαμβάνει σταθερά ο Δήμος Πατρέων μέσω της Δημοτικής Επιχείρησης Πολιτιστικής Ανάπτυξης Πάτρας (ΔΕΠΑΠ) η οποία εποπτεύει και το καρναβαλικό εργαστήρι, μοναδικό χώρο στην Ελλάδα όπου κατασκευάζονται τα μεγαλειώδη άρματα του βασιλιά Καρνάβαλου και της συνοδείας του καθώς και άλλες κατασκευές που κοσμούν την πόλη στη διάρκεια της Αποκριάς. Το καρναβάλι ενίοτε λαμβάνει την οικονομική στήριξη του ΥΠΠΟ και άλλων φορέων. Όμως η επίσημη στήριξη είτε δημοτική είτε κρατική ήρθε να ενισχύσει έναν πατροπαράδοτο θεσμό και όχι να δημιουργήσει κάτι εκ του μη όντος όπως συμβαίνει με τις αποκριάτικες εκδηλώσεις άλλων ελληνικών δήμων.


Τελετή Έναρξης



 Στις 17 Ιανουαρίου κάθε χρόνο, κάνει την εμφάνισή του στους δρόμους της Πάτρας ο τελάλης του Πατρινού Καρναβαλιού, τα τελευταία χρόνια μια ειδική κατασκευή με τη μορφή μουσικού άρματος. Ο τελάλης αναγγέλλει με κάθε καρναβαλική επισημότητα την έναρξη του Καρναβαλιού με ένα σκωπτικό μήνυμά του και καλεί τους Πατρινούς να συγκεντρωθούν το βράδυ της ίδιας μέρας στην Τελετή Έναρξης, στην κεντρική πλατεία της πόλης, την Πλατεία Γεωργίου. Εκεί κατά τη διάρκεια μιας φαντασμαγορικής γιορτής με στοιχεία έκπληξης, μιας και το περιεχόμενό της κρατιέται μυστικό ως την τελευταία στιγμή, κηρύσσεται η έναρξη του Πατρινού καρναβαλιού από τον Δήμαρχο Πατρέων από τον εξώστη του Δημοτικού Θεάτρου Απόλλων.

Τσικνοπέμπτη


Η γιορτή της Τσικνοπέμπτης έχει ιδιαίτερο χρώμα στην Πάτρα εξαιτίας και της επιρροής του καρναβαλιού. Την ημέρα εκείνη εκατοντάδες Πατρινοί στήνουν ψησταριές σε κάθε σημείο της πόλης. Όμως επίκεντρο των εκδηλώσεων αποτελεί η Άνω Πόλη, η παλιά συνοικία Τάσι και κυρίως η οδός Γερμανού και οι δρόμοι γύρω από αυτή. Λαϊκά και καρναβαλικά δρώμενα, μουσικές κομπανίες συμπληρώνουν τη βραδιά της άφθονης κατανάλωσης ψητού κρέατος και οινοποσίας. Άλλοτε εκείνες της ημέρες πριν την Αποκριά στην Πάτρα αναβίωνε μια χαρακτηριστική παράδοση, "ο γάμος της Γιαννούλας της κουλουρούς". Η Γιαννούλα ήταν υπαρκτό πρόσωπο, επρόκειτο για μια φτωχή γυναίκα της Άνω πόλης που έζησε στην περίοδο πριν τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και κύρια δραστηριότητά της ήταν η πώληση κουλουριών που της εξασφάλιζε τα προς το ζην. Ορισμένοι Πατρινοί εκμεταλλευόμενοι την αφέλειά της και το ευφάνταστο του χαρακτήρα της, της έταζαν πως θα την παντρέψουν με τον πρόεδρο της Αμερικής Ουίλσον. Η σχετική φάρσα περιλάμβανε άφιξη του Ουίλσον με πλοίο στο λιμάνι και άνοδό του στην Άνω πόλη όπου θα τελούνταν και ο γάμος με τη Γιαννούλα. Η εύπιστη κουλουρού υποδεχόταν τον υποτιθέμενο Ουίλσον, Ιούλσο όπως τον πρόφερε η ίδια, και που φρόντιζαν πάντα να τον ντύνουν με φράκο και ημίψηλο, αλλά ώσπου να αντιληφθεί την ειρωνεία της στιγμής, το πλήθος των συγκεντρωμένων για το γάμο είχε διασκεδάσει με την ψυχή του. Το θέαμα επαναλήφθηκε αρκετές χρονιές.


Καρναβάλι των Μικρών 


Σημαντική καινοτομία της τελευταίας δεκαετίας -με ρίζες όμως στο baby rally που πρωτοδιοργανώθηκε το 1968- και πανευρωπαϊκή αποκλειστικότητα του Πατρινού Καρναβαλιού αποτελεί το Καρναβάλι των Μικρών που κορυφώνεται με την Μεγάλη Παρέλαση των Μικρών κάθε Κυριακή του Ασώτου. Εκείνη την ημέρα χιλιάδες μικροί καρναβαλιστές από την Πάτρα, τη Δυτική Ελλάδα αλλά και από όλη την Ελλάδα παρελαύνουν στους κεντρικούς δρόμους της Πάτρας σε ομάδες ανάλογα με το νηπιαγωγείο, το σχολείο τους, το φροντιστήριό τους, τη σχολή χορού τους. Μαζορέτες και η νεανική μπάντα του Δήμου συνοδεύουν τα παιδιά. Με την πάροδο των χρόνων το Καρναβάλι των Μικρών ακολουθεί τη δική του επιτυχημένη πορεία συναγωνιζόμενο επάξια εκείνο των μεγάλων. Ειδικά τραγούδια γράφονται γι αυτό, διεξάγονται ειδικοί διαγωνισμοί και παιχνίδια, ενώ το Καρναβαλικό Συνεργείο του Δήμου κατασκευάζει ειδικά άρματα εμπνευσμένα από δημοφιλή παραμύθια. Στην πλατεία Υψηλών Αλωνίων στήνεται συνήθως η καρναβαλούπολη, ογκώδεις χαρούμενες κατασκευές καρναβαλικού χαρακτήρα με τις οποίες μπορούν να παίξουν τα παιδιά. Αξιοσημείωτο είναι πως το καρναβάλι των Μικρών διεξάγεται σε συνθήκες απόλυτης ασφάλειας για τα παιδιά καθώς παρελαύνουν μαζί τους και οι δάσκαλοι, επιβλέποντες και οι κηδεμόνες τους. Το καρναβάλι των μικρών αποτελεί βασικό στοιχείο της καρναβαλικής διαπαιδαγώγησης των παιδιών και "φυτώριο" καρναβαλιστών.

 Παιχνίδι Κρυμμένου θησαυρού

 

Οι ομάδες του Κρυμένου Θησαυρού συγκροτούνται είτε από μόνιμες συντροφιές καρναβαλιστών είτε από παρέες στα γυμνάσια και τα λύκεια της πόλης, συνάδελφους στη δουλειά ή γνωστούς στη γειτονιά. Έχουν ένα όνομα ως ομάδα και ένα θέμα - που δίνει και το όνομα κάθε χρονιάς- για τη μεταμφίεσή τους.Ανάλογα με την καρναβαλική θητεία- παιδεία των μελών και τον χρόνο που διαθέτουν προσανατολίζονται είτε μόνο στη συμμετοχή στις παρελάσεις είτε και στη συμμετοχή στα παιχνίδια και τους διαγωνισμούς του κρυμμένου θησαυρού. Αυτά τα παιχνίδια περιλαμβάνουν ερωτήσεις από ιστορία, φιλολογία, μαθηματικά ή από πρακτικές γνώσεις, ασκήσεις πλοήγησης μέσα από κρυμμένα ενδεικτικά στοιχεία διασκορπισμένα σε ολόκληρη τη πόλη, καλλιτεχνικούς διαγωνισμούς ζωγραφικής, παντομίμας, θεατρικών στιγμιοτύπων κι ότι άλλο βάλουν στο μυαλό τους οι διοργανωτές του παιχνιδιού. Οι επιδόσεις των ομάδων στις διάφορες φάσεις του παιχνιδιού βαθμολογούνται κι έτσι αναδεικνύεται ο μεγάλος νικητής. Αρκετές ομάδες διατηρούν γραφεία και λέσχες στη διάρκεια της καρναβαλικής περιόδου, πολλές διοργανώνουν πάρτυ και χορούς ή και δημόσιες εκδηλώσεις σε δρόμους και πλατείες. Μερικές μετέχουν στη παρέλαση έχοντας κατασκευάσει και καρναβαλικό άρμα σχετικό με το θέμα της μεταμφίεσής τους. Ο αριθμός των μελών μιας ομάδας κυμαίνεται από 50 άτομα έως 300, συχνά και περισσότερα. Στο καρναβάλι του 2006 πήραν μέρος 239 ομάδες. Τα τελευταία χρόνια στα μέλη τους περιλαμβάνονται κι άτομα από άλλες πόλεις που θέλουν όχι απλά να παρακολουθήσουν το πατρινό καρναβάλι άλλα και να συμμετάσχουν στις εκδηλώσεις του.

 Νυχτερινή Ποδαράτη παρέλαση



Λέγεται και ποδαράτη επειδή δεν συμμετέχουν άρματα αλλά μόνο οι ομάδες του κρυμμένου θησαυρού. Η νύχτα, οι φωτισμοί, η γρήγορη ροή, τα χρώματα και το κέφι συνδυάζονται δίνοντας ένα φαντασμαγορικό θέαμα.

Μεγάλη Παρέλαση

 


Η κορυφαία εκδήλωση του Πατρινού Καρναβαλιού. Προηγούνται τα καρναβαλικά άρματα του Δήμου κι ακολουθούν χωρίς τελειωμό οι ομάδες του κρυμμένου θησαυρού. Παρά την ικανοποιητική ροή που επιτυγχάνεται η παρέλαση, λόγω του μεγάλου αριθμού των συμμετεχόντων ( 35-40.000 τα τελευταία χρόνια), διαρκεί αρκετές ώρες. Διασχίζει την πόλη, παρακολουθείται από δεκάδες χιλιάδες θεατές στα πεζοδρόμια, τα μπαλκόνια των σπιτιών και τις κερκίδες και μεταδίδεται τηλεοπτικά, όπως κι αυτή του Σαββάτου, από το εθνικό δίκτυο.

Τελετή Λήξης

Διεύρυνση της παραδοσιακής καύσης του άρματος του Καρναβάλου με συναυλίες, χορούς, αποχαιρετισμό στο καρναβάλι που τέλειωσε, αναγγελίες για το επόμενο και πολλά- πολλά πυροτεχνήματα. Γίνεται στο λιμάνι το βράδυ της Κυριακής και μεταδίδεται, επίσης, τηλεοπτικά.



ΤΟ ΚΑΡΝΑΒΑΛΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ

Το Καρναβαλικό Εργαστήρι του Δήμου Πατρέων για πρώτη φορά λειτούργησε σε μόνιμη βάση από το 1988 στο χώρο του πρώην εργοστασίου Λαδόπουλου, ενώ από το 1995 μεταφέρθηκε στο Πετρωτό όπου παραμένει ως σήμερα με την σημερινή μορφή του.
Είναι ο χώρος που κάθε χρόνο σμιλεύεται η φιγούρα του Βασιλιά Καρνάβαλου και της συνοδείας του. Εξαιρετικοί καλλιτέχνες, με εφόδια τη σπάνια έμπνευση, τη φαντασία, την ευρηματικότητα και την υψηλή δεξιοτεχνία εργάζονται πυρετωδώς ώστε κάθε Καρναβάλι να ξεπερνά το προηγούμενο σε ποιότητα.
Τα καρναβαλικά άρματα διαπνέονται από σατιρική αύρα, σφραγίζονται από το υψηλό ποιοτικό επίπεδο και την άρτια τεχνική των δημιουργών τους και συνδυάζουν τη διαχρονικότητα του καρναβαλικού πνεύματος με την επικαιρότητα των θεμάτων, που συχνά αντλούνται από τις πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες των καιρών. Είναι αυτά που αφήνουν άριστες εντυπώσεις και ξεχωρίζουν στις μεγάλες παρελάσεις του Καρναβαλιού. Το 1998 βγήκε η πρώτη θεματική σειρά αρμάτων με τίτλο « Ο Καρνάβαλος Οδυσσέας».
Στο Καρναβαλικό Εργαστήρι του Δήμου Πατρέων δημιουργούνται επίσης τα άρματα του Καρναβαλιού των Παιδιών, που έχουν ειδικό εκπαιδευτικό αλλά και ψυχαγωγικό χαρακτήρα, ενώ τα περισσότερα λειτουργούν και ως παιχνίδια. Από τις κατασκευές αυτές, που ξεκίνησαν με το 2ο Καρναβάλι των Μικρών το 1997, έγινε δυνατή η δημιουργία της Κινητής Καρναβαλούπολης. 
Στο Καρναβαλικό Εργαστήρι κυριαρχούν η παράδοση και η τεχνογνωσία, οι οποίες μεταφέρονται από γενιά σε γενιά, διατηρούνται αλλά και εμπλουτίζονται στο πέρασμα του χρόνου.
Μια ιδιότυπη βιομηχανία ονείρων, όπου χτυπά η καρδιά του Πατρινού Καρναβαλιού μετρώντας τους παλμούς του κεφιού και της δημιουργίας και δίνοντας αίγλη στη μεγάλη γιορτή της πόλης.

πηγή : http://www.carnivalpatras.gr/Home/tabid/41/Default.aspx

Η πόλη που δεν είναι μόνο Καρναβάλι...


...Ή μήπως δεν είναι έτσι.

Η Πάτρα ζει και αναπνέει για το καρναβάλι της και γι αυτό δεν είναι άδικα το πιο επιτυχημένο της Ελλάδας.


Έτσι και φέτος, με  το που θα τελειώσει το Καρναβάλι,  το Καρναβαλικό Κομιτάτο
(κάτι σαν μια επιτροπή που διαχειρίζεται τα καρναβαλικά δρώμενα τα Πάτρας) θα ξεκινήσει τις προετοιμασίες για την επόμενη διοργάνωση, γιατί για τους Πατρινούς σε ό,τι έχει να κάνει με την Απόκρια, ο εχθρός του καλού είναι το καλύτερο.





Η πόλη, έτσι κι αλλιώς χωρίζεται σε γκρουπάκια και το καθένα ετοιμάζει, με γνώμονα την πρωτοτυπία και τον εντυπωσιασμό, τα κουστούμια που θα διαγωνιστούν για την καλύτερη αμφίεση στο τέλος της παρέλασης. Τα γκρουπ κάνουν στέκια τους διάφορα μαγαζιά και για εβδομάδες κάθε γωνιά της Πάτρας πλημμυρίζει από χρώματα κι αρώματα καρναβαλιού. Ακόμη και η οικονομική κρίση δεν φαίνεται να επηρεάζει τη διάθεση των χαρούμενων αυτών ανθρώπων που ξέρουν πολύ καλά ότι εκδηλώσεις όπως τα περίφημα “Μπουρμπούλια”, το Κυνήγι του Θησαυρού, η δοκιμαστική και, φυσικά, η μεγάλη παρέλαση των καρναβαλικών ομάδων και των εντυπωσιακών αρμάτων το τελευταίο σαββατοκύριακο της Αποκριάς είναι θεσμός για την πόλη, που για μερικές μέρες γίνεται το κέντρο του ξεφαντώματος για χιλιάδες επισκέπτες που φτάνουν ως εδώ από όλα τα μέρη της Ελλάδας.

Το να ταξιδέψεις ως την Πάτρα την εποχή του  Καρναβαλιού είναι, όπως καταλαβαίνετε, μια απόφαση αρκετά τολμηρή και  επιβάλλεται να εμπεριέχει και μια  δόση τρέλας. Η πόλη ζει σε ξέφρενους  ρυθμούς μαζί με τους ξενοδόχους, τους ιδιοκτήτες δωματίων, τους εστιάτορες, τους ιδιοκτήτες νυχτερινών μαγαζιών. Αν θελήσετε απλώς να κάνετε τουρισμό στην Πάτρα, και να δείτε την πόλη στην καθημερινότητά της, αλλά και να ευχαριστηθείτε τα αξιοθέατα με την ησυχία σας, κάντε το μια άλλη εποχή του χρόνου. Τις ήσυχες ημέρες της Άνοιξης και του καλοκαιριού, η Πάτρα ζει σε ήρεμους ρυθμούς. 


Οι δρόμοι της μποτιλιάρουν τις ώρες αιχμής, αλλά σχεδόν πάντοτε ο ξένος θα βρει το δρόμο της επιστροφής στο σημείο αφετηρίας, αφού η ρυμοτομία της το επιτρέπει. Θα σας ξαφνιάσει ευχάριστα το σχέδιο της που έγινε στα μετεπαναστατικά χρόνια και ανάδειξε την Πάτρα ως πόλη πρότυπο. Οι δρόμοι είναι μεγάλοι, οι κεντρικοί μονοδρομημένοι με απόλυτη λογική, τα πεζοδρόμια εύκολα να περπατηθούν και οι πλατείες μεγάλες και ευχάριστες από την πρώτη ματιά. Προσθέστε σε αυτά τις αρκετές πεζοδρομήσεις που έγιναν τα τελευταία χρόνια και θα πάρετε εύκολα την απόφαση να αφήσετε το αυτοκίνητό σας για να την περπατήσετε.

Φυσικά, οι αποστάσεις δεν είναι αμελητέες. Για να πάτε, για παράδειγμα από το κέντρο της πόλης στον Άγιο Ανδρέα θα πρέπει να περπατήσετε για περίπου 20 λεπτά, ανάλογα με τις αντοχές σας. Είναι, όμως, μια επίσκεψη που επιβάλλεται να κάνετε, καθώς ο ναός που είναι αφιερωμένος στον πολιούχο της πόλης, αποτελεί ένα από τα εντυπωσιακότερα δείγματα βυζαντινής αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα. Στέκει επιβλητικός με τους αμέτρητους τρούλους του, στη νότια πλευρά του λιμανιού. Θεμελιώθηκε το 1908 και θεωρείται δικαιωματικά ο μεγαλύτερος και επιβλητικότερος ορθόδοξος ναός των Βαλκανίων. Οι αγιογραφίες στο εσωτερικό του σου κόβουν την ανάσα, μαζί με τον τρούλο που στέκει ακλόνητος στα 46 μέτρα από το έδαφος. Εξαιρετικός είναι και ο τεράστιος ξυλόγλυπτος πολυέλαιος, αλλά και το μαρμάρινο τέμπλο. Οι πιστοί που θα βρεθούν στο εσωτερικό του έχουν την ευκαιρία να προσκυνήσουν την κάρα του Αγίου, που βρίσκεται σε ειδική ασημένια λάρνακα, στο δεξιό άκρο του.






Δίπλα στον ναό, βρίσκεται  αποκαταστημένος ο παλιός ναός, που χτίστηκε το 1843 από τον γνωστό αρχιτέκτονα Λύσανδρο Καυταντζόγλου και φιλοξενεί το περίφημο πηγάδι του Αγίου Ανδρέα, στο σημείο όπου προϋπήρχε η μαντική πηγή της Δήμητρας, κατά την αρχαιότητα.


Επιστρέφοντας στο  κέντρο της πόλης μέσω της οδού Αγίου Ανδρέου, στρίβουμε δεξιά  στη Γεροκωστοπούλου και βρισκόμαστε  μπροστά στην Πλατεία Δημοκρατίας ή Βασιλέως Γεωργίου, την πιο κεντρική της πόλης, που συγκεντρώνει τη μέρα της μεγάλης παρέλασης όλα τα άρματα και τα καρναβαλικά γκρουπ που συμμετέχουν στα διάφορα δρώμενα του τελευταίου διημέρου της Αποκριάς. Από τα πολύ παλιά χρόνια, εδώ συγκεντρώνονταν όλοι οι πατρινοί που έκαναν τον απογευματινό τους περίπατο, έπιναν τον καφέ τους στα καφενεία, συζητούσαν τις πολιτικές εξελίξεις και ατένιζαν τους σχηματισμούς των νερών στα δύο χαρακτηριστικά συντριβάνια στις δύο άκρες της. 



Στην Πλατεία δεσπόζει το Δημοτικό Θέατρο Απόλλων, έργο του Ερνέστου Τσίλερ από το 1872, από το οποίο έχουν παρελάσει στο πέρασμα των χρόνων πολύ μεγάλοι θίασοι και σήμερα αποτελεί τη στέγη του ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας.

  




Πολύ κοντά στην πλατεία, στη διασταύρωση των  οδών Βότση και Μαιζώνος, θα βρείτε το κτήριο του Δημαρχείου, που χτίστηκε το 1880 και φιλοξενεί στις αίθουσές του τοιχογραφίες του Ε. Θωμόπουλου. Η πιο δημοφιλής πλατεία της Πάτρας είναι, αναμφίβολα, τα Ψηλά Αλώνια, στην οποία για να φτάσετε από την Πλατεία Δημοκρατίας θα πρέπει να περπατήσετε ακόμη 15 λεπτά με κατεύθυνση νότια, μέσω της Γεροκωστοπούλου και στο τέρμα της να κάνετε δεξιά στην 25ης Μαρτίου και στη συνέχεια να μπείτε στην οδό Σισίνη. Η πλατεία πήρε το όνομά της από τη χρήση που είχε στο παρελθόν ως αλώνι για τις σταφίδες. Σήμερα αποτελεί έναν μικρό πνεύμονα πρασίνου για τους πατρινούς και ειδυλλιακό τόπο για συναντήσεις και επικοινωνία στις καφετέριες ή στις πρασιές της, όταν ο καιρός το επιτρέπει.

Το 1944 στην πλατεία αυτή απαγχονίστηκαν αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής. Στις 20-3-1923 έγινε τελετή αποκαλυπτηρίων του χάλκινου ανδριάντος του μητροπολίτη Παλαιών Γερμανού και στις 24-3-1953 της προτομής του Κωστή Παλαμά.



Έχοντας φτάσει στα  ψηλά, είστε ήδη πολύ κοντά στην περιοχή που κρύβει και το μεγαλύτερο αρχαιολογικό ενδιαφέρον, σε μνημεία που στέκουν ακόμη αντέχοντας το χρόνο και δίνουν μια πολύ καλή εικόνα για το πως ήταν η πόλη στα ρωμαϊκά και τα χρόνια του μεσαίωνα. Αν ακολουθήσετε και πάλι τη Σισίνη προς τα πίσω θα καταλήξετε στην οδό Παλαιών Πατρών Γερμανού όπου βρίσκεται το Ρωμαϊκό Ωδείο, που θα διακρίνετε αμέσως, από τον κατακόκκινο πλίνθινο περίβολό του. Το θέατρο αναστηλώθηκε στην αρχική του μορφή το 1956 και έχει αποτελέσει, τις τελευταίες δεκαετίες την καρδιά των πολιτιστικών εκδηλώσεων της πόλης.

Αν βρεθείτε στην Πάτρα το καλοκαίρι, δεν αποκλείεται να σας δοθεί η ευκαιρία να παρακολουθήσετε από τις κερκίδες του κάποια από τις παραστάσεις του Διεθνούς Φεστιβάλ Πάτρας. Σε απόσταση αναπνοής από το Ωδείο μπορείτε θα ανακαλύψετε το ναό του Παντοκράτορα. Πρόκειται για μια βυζαντινή εκκλησία του 900 μ.Χ. κτισμένη στα ερείπια αρχαίου ναού που ήταν αφιερωμένος στον Δία.




Αν ανεβείτε ως εδώ και κατορθώσετε να βρείτε το κάστρο ανοικτό για περιήγηση, ρωτήστε να μάθετε για τον θρύλο της Πατρινέλας, ενός ονόματος που είχε στοιχειώσει για χρόνια την πόλη, με αφορμή την ύπαρξη ενός παράξενου αγάλματος που βρέθηκε εντοιχισμένο στα τείχη του. Η περιοχή γύρω από το φρούριο είναι και από τις πιο ενδιαφέρουσες αρχιτεκτονικά σε ό,τι αφορά στα ιδιωτικά κτήρια. 


Στην Άνω Πόλη θα δείτε σπίτια νεοκλασικά και διατηρητέα, μέσα σε ήσυχες γειτονιές και με πολύ όμορφη θέα προς τη θάλασσα και το κέντρο της Πάτρας. Με μια γρήγορη ματιά αντιλαμβάνεται κανείς ότι η περιοχή γύρω από το Κάστρο εξακολουθεί να θεωρείται και σήμερα η πιο όμορφη της πόλης και γι αυτό, μάλλον, και από τις πιο ακριβές, μαζί με τα Ψηλά Αλώνια.  

Η καρδιά της Πάτρας, πάντως, χτυπάει στους μεγάλους κεντρικούς της δρόμους. Κατηφορίζοντας για  το λιμάνι, μέσω της 25ης Μαρτίου και  της Αγίου Νικολάου, θα βρεθείτε στην Πλατεία των Τριών Συμμάχων, που πήρε το όνομά της από την Αγγλία, τη Γαλλία και τη Ρωσία, συμμάχους της Ελλάδας στα χρόνια της επανάστασης. Εδώ αναπαύεται με μικρή κλίση προς τα πάνω το πολύ χαρακτηριστικό ρολόι που είναι φτιαγμένο με πρασινάδα και λουλούδια. Η οδός Αγίου Νικολάου που σας οδήγησε εδώ, έχει διαμορφωθεί σε πεζόδρομο στα δύο τελευταία της τμήματα και γι αυτό είναι ιδανική για να απολαύσετε ένα ακόμη ρόφημα. Αν σας πιάσει το σκοτάδι και θέλετε κάτι εναλλακτικό για την ψυχαγωγία σας, ο διατηρητέος κινηματογράφος Ιντεάλ βρίσκεται πολύ κοντά σας, στο τμήμα του πεζόδρομου ανάμεσα στην Αγίου Ανδρέου και τη Μιχαλακοπούλου. 
Αν, όμως, είναι νωρίς και προλάβετε πριν τις 3 το απόγευμα που κλείνει, πολύ κοντά σας, στην Πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως (ή Βασιλίσσης Όλγας) βρίσκεται το παλιό Αρχαιολογικό Μουσείο. Και λέμε παλιό, γιατί η Πάτρα, εδώ και μερικούς μήνες, διαθέτει το δικό της κόσμημα, το Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο, που φτιάχτηκε με μεράκι και προσήλωση στους κανόνες που όρισαν οι μουσειογραφικές μελέτες. Το Νέο Μουσείο είναι ίσως το καλύτερο μετά το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης και θα σας ταξιδέψει σε περίπου 20 αιώνες ιστορίας της περιοχής, με εκθέματα από τους προϊστορικούς χρόνους, έως την ύστερη ρωμαϊκή εποχή.  

Εκθεσιακοί χώροι  με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους επισκέπτες είναι ακόμη το Ιστορικό και Εθνολογικό Μουσείο (Πλατεία Γεωργίου), το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης (Κορυτσάς και Μαυροκορδάτου) και το Μουσείο Τύπου (στο κτίριο της Ένωσης Συντακτών, Μαιζώνος 200).

Σε ολόκληρη αυτή την  περιπλάνησή σας στην πόλη της  Πάτρας δεν αποκλείεται συναντήσετε  τμήματα του Ρωμαϊκού Υδραγωγείου της πόλης, που είναι σωσμένα σε διάφορες γωνιές της. Το υδραγωγείο είχε μήκος 6,5 χιλιομέτρων και ήταν ο βασικός άξονας ενός προηγμένου για την εποχή του έργου ύδρευσης, που αποκαλύπτεται σε διάφορες ανασκαφές μέσα στην πόλη.  

Τελευταία, αλλά και  πιο έντονη εικόνα που θα έχετε από την Πάτρα είναι αυτή που θα αντικρίσετε στο λιμάνι και τον παραλιακό δρόμο, την Όθωνος-Αμαλίας. Η εικόνα της αποβιομηχάνισης που έπληξε την πόλη τις τελευταίες δεκαετίες είναι έντονα χαραγμένη σε παλιά βιομηχανικά κτήρια που στέκουν εκεί, μνημεία αλλοτινών παραγωγικών και ευτυχισμένων εποχών. Ανάμεσά τους φιγούρες θλιβερές εκατοντάδες λαθρομετανάστες που αναζητούν διέξοδο προς τη δυτική Ευρώπη, μέσα από τα καράβια που φεύγουν για τα λιμάνια της Ιταλίας. Και μπροστά σας να απλώνονται οι γραμμές του τρένου, ο παλιός σταθμός και κάποια κουφάρια βαγονιών σε άλλες πλευρές της γραμμής, που μένουν για χρόνια ακίνητα και χωρίς προοπτική. Η πόλη, ωστόσο, προσπαθεί να αντιπαλέψει τη μιζέρια και αν και δεν το κατορθώνει πάντοτε, τουλάχιστον ελπίζει.  


 
Το αποκριάτικο πάρτι του σχολείου μας ετοιμάζετε ....  μείνετε συντονισμένοι! 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου